Nie rezygnacja z bezsensownych działań klimatycznych uderzających w samą egzystencję ludzi, ale podwojenie wysiłków klimatycznych przez burmistrzów, by na poziomie lokalnym wprowadzać w szybkim tempie „zieloną rewolucję” ma pozwolić przezwyciężyć opór społeczny – uznali burmistrzowie z grupy C40 na trzydniowej konferencji w Watykanie. O organizacji zrobiło się głośno za sprawą raportów, okreslających szczegółowo limity w działalności mieszkańców, mające przyczynić się do dekarbonizacji obszarów miejskich. W 2019 r. opublikowano przykładowe cele m.in. spożycie nie więcej niż 1,6 kg wołowiny na jedną osobę rocznie, czy ograniczanie liczby zakupowanej nowej odzieży do trzech sztuk.
Wydarzenie, które zorganizowała Stolica Apostolska wespół z burmistrzami skupionymi w sieci C40 cities zakończyło się podpisaniem wspólnego protokołu, który ma trafić do wszystkich narodów.
W dniu 16 maja 2024 r. delegacja złożona z ośmiu przywódców miast, pod przewodnictwem współprzewodniczącego C40, jednocześnie burmistrza Londynu Sadiqa Khana udała się na trzydniową konferencję do Watykanu, by zaangażować się w dyskusję na wysokim szczeblu na temat „przystosowania się do zmian klimatu, ich łagodzenia i budowani odporności”.
W skład delegacji weszli: burmistrz Bostonu Michelle Wu, wiceprzewodnicząca C40, burmistrz Paryża Anne Hidalgo, burmistrz Rzymu Roberto Gualtieri, burmistrz Aten Haris Doukas, Gubernator Santiago Claudio Orrego, burmistrz Jokohamy Takeharu Yamanaka i burmistrz São Paulo Ricardo Nunes. Wszyscy podkreślali, jak ważną rolę odgrywają miasta w napędzaniu działań klimatycznych.
Szczyt watykański zatytułowany „Kryzys klimatyczny a odporność klimatyczna” miał być „kamieniem milowym w globalnej walce klimatycznej”. Burmistrzowie C40 podpisali „kluczowy protokół klimatyczny”, który zostanie przekazany stronom konwencji UNFCCC (ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu).
Papież wraz z Papieską Akademią Nauk i Papieską Akademią Nauk Społecznych oraz włodarzami miejskimi wezwał do zwiększenia ambicji klimatycznych, aby spowolnić ocieplenie klimatu i budować odporność, zaznaczając, że konieczna jest „transformacja kulturowa na wzór konwersji ekologicznej”. Mówiono o konieczności zaangażowania wszystkich ludzi w celu budowania „kultury planetarnej na rzecz odporności na zmiany klimatyczne”.
Wezwano do ograniczenia tempa globalnego ocieplenia o połowę w najbliższej przyszłości w drodze „sprintu” na rzecz szybkiej redukcji metanu i innych substancji zanieczyszczających klimat, połączony z „maratonem” mającym na celu zerową redukcję emisji CO2 poprzez dekarbonizację.
Innymi słowy szybkie usuwanie paliw kopalnych i wygaszanie produkcji przemysłowej w połączeniu ze znacznym ograniczeniem hodowli zwierząt i uprawy roli miałoby być „najszybszą i najskuteczniejszą strategię spowolnienia ocieplenia, utrzymania limitu 1,5°C w zasięgu wzroku i ograniczenia ryzyka wystąpienia nieodwracalnych punktów krytycznych”.
Wskazano, że należy zrobić „wszystko, co w naszej mocy, aby szybko zmniejszyć globalną emisję gazów cieplarnianych i odgiąć krzywą ocieplenia do 2050 r., aby ograniczyć tymczasowe przekroczenie temperatury do poziomu poniżej 2°C i jak najszybciej ograniczyć ocieplenie do 1,5°C”. To pierwszy filar strategii MAST.
Drugi filar dotyczy „łagodzenia skutków w celu ograniczenia zagrożeń klimatycznych; dostosowania do zarządzania nieuniknionym ryzykiem; i transformacja społeczna w celu umożliwienia łagodzenia skutków i adaptacji, a także nadanie priorytetu rozwiązaniom opartym na przyrodzie w proaktywnym usuwaniu CO2 z atmosfery”. W tym wypadku wskazano na konieczność „drastycznego ograniczenia czterech krótkotrwałych zanieczyszczeń klimatu (metanu, sadzy, ozonu troposferycznego i HFC), aby w krótkim okresie (<25 lat) zmniejszyć tempo ocieplenia o połowę”. Wskazano, że trzeba „ogromnego przyspieszenia globalnego procesu dekarbonizacji poprzez jednoczesne odejście od paliw kopalnych”.
Papież Franciszek jeszcze w grudniu podczas COP28 grzmiał, że „Niszczenie środowiska jest obrazą Boga, grzechem nie tylko osobistym, ale także strukturalnym, który w ogromnym stopniu zagraża wszystkim ludziom, zwłaszcza tym najsłabszym, i grozi wywołaniem konfliktu między pokoleniami”.
Inicjatorzy protokołu wskazują, że 46 krajów mniej rozwiniętych– głównie afrykańskich – odpowiada za zaledwie 1% globalnych emisji CO2, podczas gdy kraje należące do grupy G20 odpowiadają za 80 proc. tych emisji. Dlatego też uznano odmowę podjęcia szybkich działań w celu ochrony osób najbardziej bezbronnych, narażonych na zmiany klimatyczne spowodowane działalnością człowieka, za poważne wykroczenie i naruszenie praw człowieka.
Papież wskazał, że po pierwsze, konieczne jest podejście uniwersalne oraz szybkie i zdecydowane działanie, które może wpłynąć na zmiany i decyzje polityczne.
Po drugie, istnieje potrzeba odwrócenia krzywej globalnego ocieplenia poprzez wysiłki mające na celu zmniejszenie o połowę tempa ocieplenia w ciągu krótkiego ćwierćwiecza. Podobnie należy dążyć do globalnej dekarbonizacji i eliminacji zależności od paliw kopalnych.
Po trzecie, należy wyeliminować duże ilości dwutlenku węgla w atmosferze poprzez program zarządzania środowiskowego, który obejmie kilka pokoleń.
Pod protokołem „Planetary Culture Action for Climate Change Resilience” podpisy złożyli papież Franciszek, kard. Turkson, przedstawiciele papieskich instytucji, gubernatorzy, burmistrzowie i przywódcy religijni z całego świata oraz współpracujący z Watykanem eksperci ds. klimatu np. Hoesung Lee, przewodniczący Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu w latach 2015–2023, Gina McCarthy, była krajowa doradczyni ds. klimatu Białego Domu oraz główny naukowiec Światowej Organizacji Zdrowia, dr Jeremy Farrar.
Szczytowi Watykanu przewodniczył profesor Veerabhadran Ramanathan, który w 1975 r. był pierwszym naukowcem alarmującym z powodu globalnego ocieplenia i domniemanej dziury ozonowej, co doprowadziło do podpisania w 1985 r. konwencji wiedeńskiej o ochronie warstwy ozonowej.
Od 15 lat jest on częstym gościem różnych konferencji watykańskich. Przygotowuje także dokumenty naukowe i strategiczne na temat potrzeby podjęcia pilnych działań klimatycznych. W 2011 r. zorganizował w Papieskiej Akademii Nauk konferencję na temat losów lodowców górskich w antropocenie. Jest także autorem rozdziału w książce opublikowanej przez Watykan, „Health of People, Health of Planet and Our Responsibility: Climate Change, Air Pollution and Health” (2020).
Protokół w sprawie odporności na zmiany klimatyczne podpisany w Watykanie przez burmistrzów i inne osobistości, światowych liderów klimatycznych trafi do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, aby udostępnić go wszystkim narodom.
Podczas audiencji u papieża burmistrzowie omawiali swoje strategie i wyzwania klimatyczne, zgodnie z wezwaniem papieża Franciszka do działania zawartym w jego adhortacji „Laudate Deum”.
Wiceprzewodnicząca C40 i burmistrz Paryża Anne Hidalgo pochwaliła papieża za powiązanie klimatu, sprawiedliwości społecznej i migracji. Burmistrz Jokohamy Takeharu Yamanaka podkreślił znaczenie wzmacniania pozycji mieszkańców i rolę władz miasta w transformacji społecznej, opowiadając o sukcesie Jokohamy w ograniczaniu ilości odpadów z gospodarstw domowych o 43% dzięki rozszerzonej segregacji odpadów.
Burmistrz Aten Haris Doukas podkreślił skuteczność wielopoziomowych działań klimatycznych zainicjowanych Porozumieniem paryskim, stawiając miasta na czele walki klimatycznej. Burmistrz São Paulo Ricardo Nunes wskazał na potrzebę wspierania najbiedniejszych i najbardziej bezbronnych w procesie przechodzenia do „bardziej zrównoważonych miast”.
Gubernator Santiago Claudio Orrego skupił się na walce z nierównościami, które miały się pogłębić w wyniku załamania klimatycznego.
Burmistrz Rzymu Roberto Gualtieri omówił wysiłki miasta na rzecz łagodzenia skutków i adaptacji, koncentrując się na „ochronie osób najbardziej bezbronnych” poprzez tworzenie stref czystego transportu. Burmistrz Bostonu Michelle Wu mówiła o tworzeniu zielonych przestrzeni jako istotnych elementów zdrowia społeczności i odporności na zmianę klimatu.
Wiceprzewodniczący C40, burmistrz Londynu Sadiq Khan chwalił się – mimo ogromnego sprzeciwu społecznego – londyńską strefą ultraniskiej emisji. Zaznaczył, że strefy czystego transportu chronią zdrowie mieszkańców.
Niedawno Khan ponownie został wybrany na burmistrza Londynu. Po wizycie w Watykanie zwrócił się do innych przywódców miast, by nie rezygnowali z wysiłków na rzecz tworzenia wykluczających stref czystego transportu i innych działań klimatycznych, tylko jeszcze podwoili wysiłki. – To moment wymagający odwagi do podjęcia trudnych decyzji, ponieważ niezależnie od różnych przekonań i wyznań, mamy wspólny obowiązek jako opiekunowie tej planety – zaznaczył.
Burmistrzowie z sieci C40, którzy uważają, że obywatele powinni przejść na dietę robaczaną podkreślają, że szczyt watykański i „zbiorowa determinacja miast na całym świecie, aby przewodzić działaniom klimatycznym i zwiększaniu odporności” są „kluczowym momentem globalnego ruchu klimatycznego”.
Burmistrz Khan, który na początku maja wygrał wybory ze znaczną przewagą, pomimo protestów w związku z rozszerzeniem Strefy Ultra Niskiej Emisji sugeruje, że sami wyborcy w kluczowym roku wyborczym na świecie pokazują, że „polityka ekologiczna cieszy się popularnością”. Dodaje, że wyborcom trzeba wytłumaczyć, iż polityka ekologiczna – taka jak ukierunkowana na eliminację aut spalinowych zanieczyszczających środowisko i nieefektywne energetycznie domy – „to także polityka, która ma na celu walkę z niesprawiedliwością społeczną, niesprawiedliwością rasową i nierównościami zdrowotnymi”.
Zwycięstwo w wyborach zmotywowało go do podjęcia działań znacznie przyspieszających szaloną ekorewolucję. Mówi, że „zamiast wycofywać się, jeśli chodzi o politykę proekologiczną, należy ją podwoić”.
Khan jest współprzewodniczącym C40 Cities, globalnej sieci zrzeszającej prawie 100 burmistrzów, której celem jest walka ze zmianami klimatycznymi i wprowadzanie gruntownych zmian w każdej dziedzinie życia obywateli zgodnie z wytycznymi programów Zielonego Ładu (strefy czystego transportu, miasta 15-minutowe, pchanie rewolucji genderowej, weganizm i dieta robaczana, coraz więcej opłat i wysokich podatków za korzystanie z mediów, inwigilujące miast inteligentne itp.).
Khan zaznaczył, że 75 procent miast C40 „działa szybciej, jeśli chodzi o redukcję emisji, niż nasze rządy krajowe”. Jego zdaniem coroczne spotkania klimatyczne ONZ, znane jako Konferencje Stron (COP), powinny współpracować nie tylko z rządami krajowymi, „ale także z miastami, burmistrzami, gubernatorami i stanami, ponieważ możemy być siłą napędową zmian” – dodał.
Na szczycie z udziałem burmistrzów papież mówił, że „Skutki zmian klimatycznych wywierają wpływ na każdy aspekt naszego życia, zagrażając systemom wodnym, powietrznym, żywnościowym i energetycznym”. Dlatego „odmowa podjęcia szybkich działań w celu ochrony osób najbardziej bezbronnych, narażonych na zmiany klimatyczne spowodowane działalnością człowieka, jest poważnym przestępstwem”. Franciszek uderzył w „chciwą pogoń za krótkoterminowymi zyskami przez zanieczyszczający przemysł” oraz sianie dezinformacji.
Źródło: pch24.pl, c40.org, igsd.org, france24.com
